Αναπαλαιωμένα, επιβλητικά αρχοντικά, καλντερίμια που ενώνουν όμορφες γειτονιές, μινωικές αρχαιότητες, νερά και αμπελώνες στη σκιά του Γιούχτα.
Οι αρχοντικές πολυβραβευμένες Αρχάνες είναι η ομορφότερη κωμόπολη της Κρήτης. Το πολύχρωμο αυτό χωριό με τα γραφικά σοκάκια και τα όμορφα παλιά σπίτια με τις ολάνθιστες αυλές σε μαγεύει. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έχει συμπεριληφθεί από το CNN Travel στη λίστα με τα 17 ομορφότερα χωριά της Μεσογείου.
Αποτελεί πρότυπο παραδοσιακό οικισμό και εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με το πολύχρωμο ψηφιδωτό καλαίσθητων σπιτιών, μουσείων με ευρήματα των Μινωικών-Βυζαντινών χρόνων και εκθέματα λαογραφικής τέχνης, κτιρίων εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και βυζαντινών εκκλησιών που αντικρίζει κανείς εδώ.
Κτισμένη σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων, στην αγκαλιά της κοιλάδας που σχηματίζεται από το όρος του Γιούχτα, απέχει 14 χιλιόμετρα από την πόλη του Ηρακλείου και μόλις 7 χιλιόμετρα από το μινωικό ανάκτορο της Κνωσού.
Οι Αρχάνες καταφέρνουν να συνδυάζουν μοναδικά την απαράμιλλη αρχιτεκτονική ομορφιά, με τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, τους μύθους και τους θρύλους της περιοχής.
Το “πολύχρωμο” αυτό χωριό έχει βραβευτεί σε διαγωνισμό της Ευρωπαικής Ένωσης και αποτελεί παράδειγμα οικιστικής ανάπτυξης.
Η κοιλάδα και όλη η περιοχή των Αρχανών είναι κατά πλειοψηφία ένας απέραντος αμπελώνας από αμπέλια και κρεβατίνες που παράγουν τα φημισμένα σταφύλια. Τα κυριότερα προϊόντα των Αρχανών είναι σταφίδα – σουλτανίνα, εξαιρετικής ποιότητας κρασί από διάφορες ποικιλίες και επίσης αρίστης ποιότητας ελαιόλαδο. Επίσης, καλλιεργούνται αρωματικά φυτά: δίκταμος, θυμάρι, φασκομηλιά.
Η πεζοπορία στον θρυλικό Γιούχτα, το ιερό βουνό των Αρχανών με υψόμετρο 811 μέτρων, όπου σύμφωνα με το θρύλο έχει ταφεί ο πατέρας των Θεών και των ανθρώπων, Δίας αποτελεί μοναδική εμπειρία. Μάλιστα, πολλοί παρομοιάζουν την εικόνα του βουνού με τη μορφή του Δία που κοιμάται.
Επίσης, μπορούν να ακολουθήσουν το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, μέσα από το Συλλαμιανό φαράγγι, κάτω από τη σκιά των αιωνόβιων πλατανιών και δρυών και να ανηφορίσουν μέχρι το Φουρνί, την αρχαία νεκρόπολη με το υπέροχο δάσος ολόγυρά της.
