Επισκεφτείτε τον Προφήτη Ηλία, χτισμένο στους πρόποδες του υψώματος Ρόκκα, ένα χωριό που επιλέχθηκε για να ανοικοδομηθεί η «πρωτεύουσα» της Κρήτης μετά την ανακατάληψη του νησιού από τους Βυζαντινούς το 961. Ανηφορίστε προς το φρούριο, Κανλί Καστέλι (Ματωμένο Φρούριο) που πήρε το όνομά του από την αιματοχυσία των Τούρκων στην περιοχή από τους Ενετοκρητικούς (1647). Περιηγηθείτε στα σοκάκια του χωριού, δείτε την ομώνυμη εκκλησία, δροσιστείτε στη Μικρή Φοντάνα και απολαύστε τον καφέ σας ή δοκιμάστε παραδοσιακούς μεζέδες σε κάποιο από τα καφενεία ή ουζερί. Αν βρεθείτε στις 19 ή 20 Ιουλίου στην περιοχή, μην παραλείψτε να πάτε στο πανηγύρι που διοργανώνεται προς τιμή του Προφήτη Ηλία! Θα έχετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε κρέας ψημένο στα κάρβουνα συνοδευόμενο από τοπικό κρασί, να ακούσετε κρητική μουσική και φυσικά να χορέψετε!
Μνημεία
- Οικία κληρονόμων Μαρίας Μοχοπιδάκη – Ξυδάκη. Έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης και είναι το μοναδικό στην περιοχή που διαθέτει μορφολογικά στοιχεία αστικής οικίας, αλλά και αρχιτεκτονικές λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες μιας αγροτικής κατοικίας. Το σπίτι κτίστηκε το 1908.
- Μικρή Φοντάνα. Πρόκειται για μια παλιά κρήνη δίπλα στην οποία υπάρχει πλυσταριό. Οι κάτοικοι συνήθιζαν να μεταφέρουν με τις στάμνες το νερό από τη βρύση για τις ανάγκες του νοικοκυριού τους, ενώ οι γυναίκες πήγαιναν και έπλεναν εκεί τα ρούχα τους.
- Φρούριο Τεμένους ή Ρόκκα ή Κάστρο Νικηφόρου Φωκά ή Κανλί Καστέλι νότια από τον Προφήτη Ηλία, με εντυπωσιακή θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο στρατηγός Νικηφόρος Φωκάς διάλεξε να στήσει εδώ πάνω τη βυζαντινή πρωτεύουσα του νησιού. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες του Σπ. Μαρινάτου, εκεί βρισκόταν η αρχαία πόλη Λύκαστος, από όπου, σύμφωνα με τον Όμηρο, στάλθηκαν παλικάρια για να πολεμήσουν τους Τρώες στο πλευρό των Ελλήνων.
- Αρχαιολογικός χώρος της Λυκάστου 2 χλμ. μακριά από το Κανλί Καστέλι. Ο αρχαιολόγος, Σπυρίδων Μαρινάτος αποκάλυψε κατάλοιπα μινωικού οικισμού με ενδείξεις ανακτορικού κτίσματος. Σε όλους τους χώρους βρέθηκαν σημαντικά ευρήματα, όπως κωδωνόσχημα ειδώλια . Σήμερα, εκτός από τα διάσπαρτα όστρακα δεν υπάρχει κάτι άλλο που να θυμίζει την αρχαία πόλη, μπορείτε όμως να θαυμάσετε το υπέροχο φυσικό τοπίο και να συνεχίσετε προς το κάστρο του Τεμένους.
Διαδρομές Φυσικού Κάλλους
- Το σπήλαιο του «Διάκου τα κελιά», βορειοανατολικά του Προφήτη Ηλία, κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Βιτσίλας. Το σπήλαιο βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μ. Αποτελεί ιδανικό μέρος για τη διαβίωση και την αναπαραγωγή ενός θηλαστικού που συναντάται μόνο στην Κρήτη, του Αρκάλου.
- Φαράγγι στον Προφήτη Ηλία Είναι πλούσιο σε απολιθώματα και διασχίζεται από τον ποταμό, διαμορφώνοντας ένα φυσικό σύνορο ανάμεσα στην περιοχή του Τεμένους και στην περιοχή της Παλιανής.
Μονές- Ναοί
- Προφήτης Ηλίας Κεντρικός ναός του Προφήτη Ηλία και της Παναγίας Ευαγγελισμού που κτίστηκε το 1887, από τον οποίο πήρε το χωριό το όνομά του.
- Παναγία Καρδιώτισσα προς τη θέση Ξερή Καρά, λίγο έξω από τον οικισμό του Προφήτη Ηλία. Το εκκλησάκι της Παναγίας της Καρδιώτισσας χτίστηκε το 1976 σε μία σπηλαιώδη κοιλότητα, όπου στο παρελθόν βρισκόταν τάφος αρχαιότερης εποχής.
- Παναγιά στη θέση «Κακή σκάλα» Η εκκλησία έχει χτιστεί σε σημείο, όπου παλαιότερα υπήρχε λατρευτικό σπήλαιο και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.
Γαστρονομία
Η περιοχή φημίζεται για την παραγωγή ελαιολάδου και κρασιού γι’ αυτό μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το οινοποιείο της περιοχής που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον μινωικό οικισμό Βαθύπετρο, εκεί όπου βρέθηκε το αρχαιότερο πατητήρι (4.000 χρόνια) της μινωικής Κρήτης. Ενδιαφέρουσα είναι και η επίσκεψη στο εργοστάσιο τυποποίησης ελαιολάδου της περιοχής, όπου θα δείτε τις διαδικασίες παραγωγής του ελαιολάδου, ενός από τους γαστρονομικούς θησαυρούς της Κρήτης.
Οικοτεχνία-Παραδοσιακά Επαγγέλματα
Στον Προφήτη Ηλία θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά το επάγγελμα του τσαγκάρη, που τείνει να εξαφανιστεί στη σύγχρονη εποχή.