Κνωσός (3500 π.Χ. – 900π.Χ.)

Το σημαντικότερο κέντρο του μινωικού πολιτισμού και πρωτεύουσα της Μινωικής Κρήτης βρίσκεται 5 χλμ. νότια από το Ηράκλειο.
Η Κνωσός εντοπίστηκε το 1878 από τον έμπορο Mίνωα Kαλοκαιρινό. Ο A. Evans άρχισε συστηματικές ανασκαφές το 1900, οι οποίες συνεχίστηκαν έως το 1931 με την ανακάλυψη του ανακτόρου που αποτελούσε μεγάλο τμήμα της μινωικής πόλης και των νεκροταφείων. Έκτοτε συνεχίζονται οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της Kνωσού από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή και την ΚΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Η Κνωσός ακμάζει για 2000, περίπου, χρόνια. Διαθέτει μεγάλα ανακτορικά κτήρια, σημαντικές βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και πλούσιους σπηλαιώδεις και θαλαμωτούς λαξευτούς τάφους. Μεγάλο οικονομικό και εμπορικό κέντρο, η Κνωσός διατηρεί σχέσεις με τις περισσότερες πόλεις της Ανατολικής Μεσογείου.
Το Aνάκτορο είναι το μεγαλύτερο από τα κέντρα της μινωικής εξουσίας. Πρόκειται για ένα κτηριακό συγκρότημα που αναπτύσσεται σε χώρο 22.000 τ.μ. Χτισμένο σ’ ένα κατά μεγάλο ποσοστό τεχνητό λόφο ήταν το εντυπωσιακότερο από τα άλλα μινωικά ανάκτορα της Φαιστού, των Μαλίων και της Ζάκρου. Σύμφωνα με την παράδοση το ανάκτορο της Κνωσού αποτέλεσε την έδρα του βασιλιά Μίνωα.
Γύρω στο 2000 π.X. χτίστηκε το παλαιό ανάκτορο στο νότιο άκρο της πόλης και καταστράφηκε από σεισμό γύρω στο 1900 π.X. Αμέσως επισκευάστηκε, αλλά καταστράφηκε για δεύτερη φορά από σεισμό, περίπου το 1700 π.X. Στο σχεδιασμό του αποφεύχθηκαν γενικά οι ευθείς διάδρομοι. Τα στοιχεία αυτά, μαζί με την πολύπλοκη αρχιτεκτονική του δομή, δικαιολογούν τον κρητικό μύθο του Λαβύρινθου. Αμέσως μετά οικοδομήθηκε το νέο ανάκτορο, μεγαλοπρεπέστερο, στα μέσα του 15ου αιώνα π.X. Αχαιοί ηγεμόνες κάθονται πλέον στην αίθουσα του θρόνου του ανακτόρου, οι οποίοι ως απόλυτοι κυρίαρχοι έλεγχαν όλο το νησί. Το ανάκτορο καταστράφηκε και πάλι στα μέσα του 14ου αιώνα π.X. (Yστερομινωική Εποχή IIIA), αυτή τη φορά από πυρκαγιά, και έκτοτε έπαψε να λειτουργεί ως ανακτορικό κέντρο.
Πέρα από το συγκρότημα του μινωικού ανακτόρου, μπορεί σήμερα ο επισκέπτης να δει ιδιωτικές οικίες με πλούσιο εσωτερικό τοιχογραφημένο διάκοσμο, ορισμένα δημόσια κτίρια, αλλά και κάποια θρησκευτικά κέντρα.
Στην Κνωσό η μινωική τέχνη μαρτυρά την πολιτισμική ακμή που γνώρισε η πόλη. Οι εξαιρετικές τοιχογραφίες που κοσμούν το ανάκτορο αποτελούν ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα ελληνικής ζωγραφικής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η αγγειοπλαστική και η αγγειογραφία, ενώ σημαντικές είναι, επίσης, οι τέχνες της χρυσοχοΐας και της σφραγιδογλυφίας, όπου σε μικρές επιφάνειες οι Μινωίτες καλλιτέχνες εξέφρασαν με ιδιαίτερη χάρη την αγάπη τους για το μικρογραφικό.
Από τη ρωμαϊκή εποχή σώζεται ιδιωτική ρωμαϊκή περίστυλη οικία με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα.

Scroll to Top