Το Ηράκλειο με την ιστορική ονομασία «Χάνδαξ», μια πόλη παραθαλάσσια που βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία για το εμπόριο και τους πολέμους παρελθοντικών ετών, δεν μπορούσε παρά να είναι οχυρωμένη.
Τα τείχη της πόλης όπως και η ίδια, καθώς και το όνομά της αλλάζουν στο πέρασμα του χρόνου ανάλογα με τους κατακτητές της, Βυζαντινοί, Άραβες, Ενετοί και Οθωμανοί.
Κατά την Ενετοκρατία επινοείται ένα νέο αμυντικό σύστημα «με προμαχώνες», για να κρατήσουν μακριά τον εχθρό, του οποίου ο κύριος όγκος εργασιών πραγματοποιείται κατά το β΄ μισό του 16ου αιώνα. Τα πρόσθετα οχυρωματικά έργα περιελάμβαναν δώδεκα εξωτερικούς προμαχώνες στους οποίους είχαν τοποθετήσει δυνατά πυροβόλα όπλα.
Στις εξωτερικές αυτές οχυρώσεις οι αμυνόμενοι έφταναν μέσα από υπόγειες στοές που ξεκινούσαν από την τάφρο του φρουρίου.
Το μοναδικό οχυρωματικό έργο που σώζεται μέχρι σήμερα είναι ο εξωτερικός προμαχώνας του Αγ. Δημητρίου, ανατολικά της οχύρωσης απέναντι από τον προμαχώνα Βιττούρι. Οι υπόλοιποι εξωτερικοί προμαχώνες έχουν καταστραφεί και διατηρείται μόνο το ίχνος ως σημερινό οικοδομικό τετράγωνο.
Αναπόσπαστο και απαραίτητο στοιχείο κάθε οχυρού περιβόλου αποτελούσε η τάφρος που διαμορφωνόταν γύρω και έξω από αυτόν. Σκοπός της ήταν να κρατάει τον εχθρό, όσο γίνεται σε μεγαλύτερη απόσταση από το φρούριο, εμποδίζοντάς τον να το προσεγγίσει. Πριν την εφαρμογή του «προμαχωνικού συστήματος» η τάφρος γέμιζε με νερό, στοιχείο που έκανε ακόμη δυσκολότερη την προσέγγιση του κυρίως φρουρίου. Στην περίπτωση του Χάνδακα η τάφρος ήταν πάντοτε ξηρή.
Ο νέος οχυρός περίβολος της Κάντια (ονομασία της πόλης κατά την ενετοκρατία) περιλαμβάνει επτά προμαχώνες και για την εξυπηρέτηση της κίνησης ανοίγονται πύλες.
Κάποιες αποκλειστικά στρατιωτικής χρήσης, άλλες δημόσιες – αστικές που οδηγούν από την πόλη στην ύπαιθρο και τη θάλασσα, ενώ υπάρχουν και πύλες δευτερεύουσες.
Σήμερα, κάποιες από τις πύλες της θαυμαστής οχύρωσης παραμένουν όρθιες, ενσωματωμένες στον αστικό ιστό του σύγχρονου Ηρακλείου, θυμίζοντας στους ανθρώπους που περιδιαβαίνουν, την πολυτάραχη και συναρπαστική ιστορία της πόλης.